ĐẾN VỚI THƠ HAY BÀ HUYỆN THANH QUAN- BƯỚC TỚI ĐÈO NGANG

                                                                                                                   Nhiều tác giả

      Bà Huyện Thanh Quan và bà Hồ Xuân Hương là hai nữ sĩ kiệt xuất trong nữ giới của nền Văn Học Việt Nam vào cuối thế kỷ thứ 18, đầu thế kỷ 19. Điều đó khó ai phản bác được. Hai nữ sĩ, mỗi người mỗi vẽ, mỗi người mỗi cung cách, nhưng cả hai Bà đều độc đáo.  Rất nhiều nhà phê bình văn học đã khảng định Bà Hồ Xuân Hương có một văn phong "bình dân", dùng rặt chữ Nôm, còn Bà Huyện Thanh Quan thì có văn phong "bác học", xen Hán tự nhiều trong tác phẩm của mình.

     Trong chương trình giới thiệu sách kỳ này,với chủ đề; “Chào mừng ngày Quốc tế phụ nữ 8/3”,  tôi xin trân trọng giới thiệu tới bạn đọc về Bà Huyện Thanh Quan với tác phẩm: “Đến với thơ hay bà Huyện Thanh Quan”- Bước tới Đèo Ngang của Ngô Viết Dinh và nhiều tác giả tuyển chọn và biên tập. Nhà xuất bản Thanh niên xuất bản. Cuốn sách được chia thành các phần:

• Thơ Bà Huyện Thanh Quan.
• Đến với thơ Bà Huyện Thanh Quan những tiểu phẩm chọn lọc.
• Thơ Bà Huyện Thanh Quan với lời bình.
• Thơ viết về bà Huyện Thanh Quan.
• Giai thoại văn học.
• Đọc thêm.

    Khi tìm hiểu về tiểu sử và những sáng tác của Bà Huyện Thanh Quan, ta thấy thơ của Bà Huyện Thanh Quan để lại không nhiều. Theo Hợp Tuyển thơ văn Việt Nam (tập III) của Viện Văn học, xuất bản năm 1963; thì nữ sĩ chỉ còn lại 7 bài thơ Nôm Đường luật. Đó là: Qua Đèo Ngang, Cảnh chiều hôm, Thăng Long hoài cổ, Nhớ nhà, Chùa Trấn Quốc, Cảnh đền Trấn Võ, Tức cảnh chiều thu.

   Đọc lại 7 bài thơ của Bà Huyện Thanh Quan, ta thấy đây là những bức tranh thủy mạc chấm phá bởi một nghệ sĩ vô cùng tài hoa. Trong thiên nhiên với cỏ cây hoa lá, non nước gió trăng, thuyền câu xóm chợ, con người và sinh vật…tác giả đã chọn được những nét đặc trưng, tiêu biểu cho từng bức tranh phong cảnh. Thế nhưng chủ yếu nữ sĩ không tả cảnh nhưng mượn cảnh để gởi gắm tình cảm của mình.

   Tình cảm dễ nhận dạng nhất trong thơ Bà Huyện Thanh Quan là nỗi buồn, tâm trạng cô đơn không biết chia sẻ cùng ai:

                         Kẻ chốn Chương Đài, người lữ thứ

                         Lấy ai mà kể nỗi hàn ôn.

                                                     (Cảnh chiều hôm)                       

       Ngay cả đối với thiên nhiên, nữ sĩ vẫn không tìm được sự giao hòa:

                          Nghìn năm gương cũ soi kim cổ

                         Cảnh đấy, người đây luống đoạn trường.

                                                           (Thăng Long hoài cổ)

     Nhưng có lẽ nỗi buồn được tập trung nhiều nhất ở bài thơ Qua Đèo Ngang. Hình tượng nữ sĩ đứng trên đỉnh Đèo Ngang trong buổi chiều tà là hình tượng bất hủ trong văn học cổ điển Việt Nam. Nỗi cô đơn như được “tạc” vào không gian và thời gian vĩnh hằng. Một tư thế cô đơn với tâm sự riêng mình của người phụ nữ trên con đường vạn dặm:

                       Dừng chân đứng lại trời non nước

                         Một mảnh tình riêng ta với ta.

                                                              (Qua Đèo Ngang)

            Mời các bạn đến với thư viện để tìm đọc và cảm nhận tác phẩm.